Reguły Incoterms, to skrót od International Commercial Terms, czyli międzynarodowych warunków sprzedaży. Mają one ułatwiać handel między kontrahentami pochodzącymi często z różnych państw, którzy podlegają przez to różnym porządkom prawnym.
Incoterms 2020 opisuje 11 podstawowych reguł handlowych, które określają obowiązki i odpowiedzialność kupującego i sprzedającego. Dotyczą one między innymi transportu towaru, jego ubezpieczenia czy wyładunku. Dzięki temu przedsiębiorcy z różnych państw nie muszą ustalać ze sobą wszystkich okoliczności transakcji, a wystarczy, że zdecydują się na wybór określonej reguły.
Reguły Incoterms 2020 w transporcie lądowym
Reguły Incoterms 2020* to:
- EXW EX Works (z zakładu) – oznacza, że sprzedający dostarcza towary do dyspozycji kupującego (np. w fabryce lub magazynie), przy czym miejsce dostarczenia nie musi być terenem sprzedającego. Zaleca się jednak, aby strony jak najdokładniej określiły sprecyzowały konkretny punkt w obrębie wyznaczonego miejsca dostawy. Aby dostawa w tej regule miała miejsce, sprzedający nie musi załadować towarów na żaden odbierający pojazd, ani też nie musi odprawiać towarów w eksporcie, o ile taka odprawa ma zastosowanie.
- FCA Free Carrier (dostarczone do przewoźnika) – oznacza, że sprzedający dostarcza towary kupującego, w jeden z dwóch sposobów: po pierwsze, gdy oznaczone miejsce jest terenem sprzedającego, towary są dostarczone, gdy są załadowane na środki transportu zorganizowane przez kupującego. Po drugie, gdy oznaczone miejsce jest innym miejscem, towary uważa się za dostarczone po załadowaniu na środki transportu sprzedającego, gdy dotarły do tego innego wyznaczonego miejsca i są gotowe do wyładunku z tych środków transportu sprzedającego oraz są w dyspozycji przewoźnika lub innej osoby wyznaczonej przez kupującego.
- CPT Carriage Paid To (przewóz opłacony do) – oznacza, że sprzedający dostarcza towary – i przenosi ryzyko – na kupującego: przez przekazanie ich przewoźnikowi zaangażowanemu przez sprzedającego lub gdy spowoduje dostawę towarów, już w ten sposób dostarczonych. Sprzedający może to zrobić, przekazując przewoźnikowi fizyczne posiadanie towarów, w sposób i w miejscu odpowiednim dla użytego środka transportu. Po dostarczeniu towarów kupującemu w ten sposób, sprzedający nie gwarantuje, że towary dotrą na miejsce w dobrym stanie, w podanej ilości i czy w ogóle. Wynika to z tego, że ryzyko przechodzi ze sprzedającego na kupującego, gdy towary są dostarczone kupującemu przez przekazanie ich przewoźnikowi. Sprzedający musi jednak zawszeć umowę na przewóz towarów od dostawy do uzgodnionego miejsca przeznaczenia.
- CIP Carriage and Insurance Paid To (przewóz i ubezpieczenie opłacone do) – oznacza, że sprzedający dostarcza towary – i przenosi ryzyko – na kupującego przez przekazanie ich przewoźnikowi zaangażowanemu przez sprzedającego lub gdy spowoduje dostawę towarów, już w ten sposób dostarczonych. Sprzedający może to zrobić, przekazując przewoźnikowi fizyczne posiadanie towarów, w sposób i w miejscu odpowiednim dla użytego środka transportu. Sprzedający, inaczej niż w regule CPT, musi zawrzeć umowę ubezpieczenia, od ryzyka utraty lub uszkodzenia towarów przez kupującego, od punktu dostawy do co najmniej punktu przeznaczenia.
- DAP Delivered at Place (dostarczone do miejsca) – oznacza, że sprzedający dostarcza towary – i przenosi ryzyko – na kupującego, gdy towary są pozostawione do dyspozycji kupującego na przybywających środkach transportu, gotowe do wyładunku w oznaczonym miejscu przeznaczenia lub w uzgodnionym punkcie w obrębie tego miejsca, jeżeli taki punkt jest uzgodniony. Sprzedający ponosi wszelkie ryzyko związane z dostarczeniem towarów do oznaczonego miejsca przeznaczenia lub do uzgodnionego punktu w obrębie tego miejsca. W regule DAP dostawa i przybycie do miejsca przeznaczenia są zatem takie same.
- DPU Delivered at Place Unloaded (dostarczone do miejsca wyładowane) – oznacza, że sprzedający dostarcza towary – i przenosi ryzyko – na kupującego kiedy towary po wyładowaniu z przybywających środków transportu są pozostawione do dyspozycji kupującego w oznaczonym miejscu przeznaczenia lub w uzgodnionym punkcie w obrębie tego miejsca, jeżeli taki punkt jest uzgodniony. Sprzedający ponosi wszelkie ryzyko związane z dostarczeniem i wyładunkiem towarów w oznaczonym miejscu przeznaczenia. W regule DPU dostawa i przybycie do miejsca przeznaczenia są zatem takie same. DPU jest jedyną regułą, która wymaga od sprzedającego wyładunku towarów w miejscu przeznaczenia. Sprzedający powinien zatem upewnić się, że jest w stanie zorganizować wyładunek w oznaczonym miejscu. Jeżeli zamiarem stron jest, żeby sprzedający nie ponosił ryzyka i kosztów wyładunku należy unikać tej reguły i stosować regułę DAP.
- DDP Delivered Duty Paid (dostarczone cło opłacone) – oznacza, że sprzedający dostarcza towary do kupującego gdy towary są pozostawione do dyspozycji kupującego, odprawione w imporcie, na przybywających środkach transportu, gotowe do wyładunku w oznaczonym miejscu przeznaczenia lub w uzgodnionym punkcie, w obrębie tego miejsca, jeżeli taki punkt został uzgodniony. Sprzedający ponosi wszelkie ryzyko związane z dostarczeniem towarów do oznaczonego miejsca przeznaczenia lub do uzgodnionego punktu w obrębie tego miejsca. W regule DDP dostawa i przybycie do miejsca przeznaczenia są zatem takie same.
Reguły incoterms w transporcie morskim
- FAS Free Alongside Ship (dostarczone wzdłuż burty statku) – oznacza, że sprzedający dostarcza towary do kupującego gdy towary są umieszczone wzdłuż burty statku (na przykład na nabrzeżu albo barce) wyznaczonego przez kupującego w oznaczonym porcie załadunku albo, gdy sprzedający spowoduje dostawę towarów, już w ten sposób dostarczonych. Ryzyko utraty lub uszkodzenia towarów przechodzi na kupującego, gdy towary znajdują się wzdłuż burty statku i kupujący ponosi wszystkie koszty od tego momentu.
- FOB Free On Board (dostarczony na statek) – oznacza, że sprzedający dostarcza towary do kupującego na pokładzie statku wyznaczonego przez kupującego w oznaczonym porcie załadunku albo, gdy spowoduje dostawę towarów, już w ten sposób dostarczonych. Ryzyko utraty lub uszkodzenia towarów przechodzi, gdy towary znajdują się na pokładzie statku, a kupujący ponosi wszelkie koszty od tego momentu.
- CFR Cost and Freight (koszt i fracht) – oznacza, że sprzedający dostarcza towary kupującemu na pokładzie statku albo, gdy spowoduje dostawę towarów, już w ten sposób dostarczonych. Ryzyko utraty lub uszkodzenia towarów przechodzi, gdy towary znajdują się na pokładzie statku, w taki sposób, że uznaje się, iż sprzedający wywiązał się ze swojego obowiązku dostarczenia towarów, bez względu na to, czy towary rzeczywiście dotrą do miejsca przeznaczenia w dobrym stanie, w podanej ilości lub czy w ogóle. W tej regule sprzedający nie ma, wobec kupującego, obowiązku ubezpieczenia towaru: zaleca się zatem kupującemu nabycie dla siebie ubezpieczenia.
- CIF Cost Insurance and Freight (koszt ubezpieczenie i fracht) – oznacza, że sprzedający dostarcza towary kupującemu na pokładzie statku albo, gdy spowoduje dostawę towarów, już w ten sposób dostarczonych. Ryzyko utraty lub uszkodzenia towarów przechodzi, gdy towary znajdują się na pokładzie statku, w taki sposób, że uznaje się, iż sprzedający wywiązał się ze swojego obowiązku dostarczenia towarów, bez względu na to, czy towary rzeczywiście dotrą do miejsca przeznaczenia w dobrym stanie, w podanej ilości lub czy w ogóle. Sprzedający musi również zawrzeć umowę ubezpieczenia, od ryzyka utraty lub uszkodzenia towarów przez kupującego, z portu załadunku do, co najmniej, portu przeznaczenia.
Reguły Incoterms dzielą się na reguły powszechne, czyli dostępne dla wszystkich środków i gałęzi transportu oraz dostępne jedynie dla transportu morskiego i wodnego śródlądowego.
Do reguł powszechnych należą EXW, FCA, CPT, CIP, DAP, DPU i DDP.
Do reguł dla transportu morskiego i wodnego śródlądowego natomiast FAS, FOB, CFR i CIF.
*opis reguł pochodzi z oficjalnego podręcznika Międzynarodowej Izby Handlowej Incoterms® 2020 wersja polsko-angielska (ICC nr 723 PL/EN).
